Dejanović: Obezbijeđena protivgradna odbrana cijele Srpske
„Protivgradna preventiva Republike Srpske“ sutra spremno započinje sezonu sa raspoloživih 3.000 protivgradnih raketa za branjeno područje površine veće od 1,2 miliona hektara, rekao je Srni direktor ovog javnog preduzeća Tihomir Dejanović.
U sistemu je više od 30 lokalnih uprava iz Republike Srpske, kao i Gradačac iz Federacije BiH /FBiH/, te Brčko distrikt koji je u postupku provođenja tenderske procedure za uslugu protivgradne zaštite.
„Do juna se planira uvođenje u sistem kompletnog zapadnog dijela Republike Srpske, za što smo obezbijedili vlastita sredstva, a to su opštine Mrkonjić Grad, Ribnik, Šipovo i Kneževo, na kojima postoji razvijena poljoprivredna proizvodnja i sa čijeg terena će biti pokrivene i manje, njima susjedne opštine“, najavio je Dejanović.
Dejanović smatra da će 3.000 protivgradnih raketa biti dovoljno za sezonu, na osnovu iskustva ranijih godina.
On je istakao da je „Protivgradna preventiva“, uz pomoć Vlade Republike Srpske i Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kroz sredstva za modernizaciju sistema, omogućila pokrivanje cijele Republike Srpske sistemom protivgradne zaštite.
„Tu lokalne uprave snose samo dio troškova rada u sezoni, dok je cjelokupna tehnika, lanseri, sistem veza i komunikacija, te radarska tehnika, kao i protivgradne rakete već obezbijeđena i plaćena“, kaže Dejanović.
Radi se o branjenom području od preko 1,2 miliona hektara na kojem će se provoditi protivgradna zaštita prvenstveno radi zaštite poljoprivredne proizvodnje, ali je on napomenuo da se 80 odsto troškova šteta od grada odnosi i na ostala pokretna i nepokretna materijalna dobra.
„Radi se o procjenama iz osiguravajućih kuća iz EU i Vlada Republike Srpske je na vrijeme prepoznala ovaj momenat i investirala sredstva za opštedruštveno dobro koje svi moramo prepoznati, prije svega direktni korisnici podsticaja za poljoprivrednu proizvodnju“, rekao je Dejanović.
Prema njegovim riječima, u lokalnim upravama je u sistemu za rad spremno više od 200 klasičnih protivgradnih stanica sa strijelcima, 80 automatskih stanica koje rade nezavisno od ljudskih posada i 35 prizemnih generatora srebro jodida.
Sezonu započinju sa 1.821 protivgradnom raketom, od čega je 185 novonabavljeno po prošlogodišnjim sporazumima, a do početka juna očekuju dostavu još 1.200 raketa za šta je novac obezbijedilo Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske.
„Pripreme za sezonu trajale su praktično od završetka prošlogodišnje sezone, zbog obima planiranog posla i zbog uslova kovida, a sva tehnička oprema koja zahtijeva tehnički pregled i remont je pripremljena i već raspoređena na opštinama u sistemu protivgradne zaštite“, kaže Dejanović.
U prošlogodišnjoj sezoni, koja traje od 15. aprila do 15. oktobra, u sistemu protivgradne zaštite bilo je 28 lokalnih uprava iz Republike Srpske, Brčko distrikt i opština Gradačac iz FBiH.
„Meteorološku situaciju tokom protivgradne sezone 2020. godine karakterisala je nestabilna atmosfera sa pojavom gradoopasne oblačnosti, odnosno kumulonimbusa u broju dana češćem od višegodišnjeg prosjeka“, rekao je Dejanović.
Bilo je 35 dana sa pojavom grada i sugradice, što je značajno veći broj od prosječno 22 dana ranijih godina, a cjelokupan sistem „Protivgradne preventive“ bio je aktiviran tokom 52 dana.
U sezoni je ispaljeno 1.137 protivgradnih raketa PP-8, PP-6TK i D-6B, a Dejanović je dodao da je pravovremenim dejstvima značajno suženo područje zahvaćeno gradom i smanjena kinetička energija zrna grada i njegova tvrdoća, što je amortizovalo udar.
Dejanović je istakao da je saradnja sa Centrom letnih informacija bila vrlo dobra i dozvole za dejstvo su tokom većine situacija sa gradoopasnom oblačnošću dobijane dosta brzo, što je omogućavalo pravovremeno dejstvo protivgradnim raketama na procese koji su zadovoljavali kriterijume gradoopasnosti.
„Tokom zabrana upotrebe protivgradnih raketa, zbog bezbjednosti avio saobraćaja, sa strane Protivgradne preventive nisu vršena ispaljenja, a olujno-gradonosni procesi su se razvijali prirodnim tokom, dakle bez vještačke modifikacije u cilju umanjenja šteta od grada, što je u toku određenog broja dana dovelo do umanjenih efekata protivgradne zaštite, odnosno do pojave određenih šteta na terenu branjenog područja“, dodao je Dejanović.
On je naveo da se pokazalo, kao i prethodnih godina, da su najveće štete prouzrokovane od olujno-grmljavinskikih procesa koji su nastajali i razvijali se van branjenog područja, na koje je bilo nemoguće djelovati protivgradnim raketama u njihovim ranim fazama nastanka i razvoja.
Što se tiče saradnje sa lokalnim upravama u sistemu zaštite od grada, Dejanović je ocijenio da je u najvećem broju slučajeva uspostavljena korektna saradnja i ispoštovane međusobno ugovorne obaveze i svi strijelci koji su bili angažovani u prošlogodišnjoj sezoni su izmireni u skladu sa zaključenim ugovorima.
SRNA