Moj grad: Hilandarska ulica
U rubrici Moj grad otkrivamo još jednu ulicu u Gradišci. Ovoga puta govorićemo o Hilandarskoj ulici – gdje se nalazi, po čemu ćete je najlakše prepoznati i, naravno, pričaćemo malo i o samom imenu ove ulice.
Prije svega, reći ćemo vam lokaciju. Ukoliko se krećete iz centra grada prema Senjaku Vidovdanskom ulicom i na semaforu kod hrasta skrenete lijevo, naći ćete se upravo u Hilandarskoj ulici. Odmah sa desne strane primijetićete kiosk, a odmah preko puta se nalazi Konzum. Dalje niz ulicu je, sa desne strane, poznata prodavnica „Marina“. Hilandarska ulica se proteže dalje sve do ulice Solunskih dobrovoljaca.
Ulica je dobila ime po jednom od nekolicine srpskih ktitorskih manastira Svete Gore – Hilandaru, pravoslavnom duhovnom centru i srednjovijekovnom gradu. Istorija manastira nas vodi u doba pred sam kraj 12. vijeka kada su veliki župan Stefan Nemanja, tada monah Simeon i njegov sin monah Sava osnovali ovaj manastir 1198. godine.
Prvobitno je manastir Hilandar izgradio Georgije Helandarios, grčki monah. Kasnije su Stefan Nemanja i sin Sava obnovili prvobitni manastir Hilandar, a nedugo po osnivanja umire Stefan Nemanja, 1200. godine u svojoj novoj zadužbini.
Manastir Hilandar je prvi srpski univerzitet i jedan od najstarijih na svijetu. Sveti Sava je osnivač Duhovne akademije manastira Hilandara, koja živi bez prestanka do danas. U manastiru se čuva najveća zbirka srpskih povelja, kivota, moštiju, relikvija, kao i najveći broj čudotvornih ikona u svijetu, njih osam, od kojih su najvrednije: ikona Bogorodice Trojeručice, Hrista Pantokratora i ikona Bogorodice Odigitrije, koja se smatra najvećim remek djelom vizantijske umjetnosti 13. vijeka.
Hilandar je do 15. vijeka posjedovao preko 30 velikih metohija u Evropi i Aziji sa preko 360 sela i ogromnim duhovnim, ljudskim i materijalnim potencijalom koji se mjerio snagom države.
Manastir su pomagali mnogi srpski vladari, poput Stefana Uroša I, kralja Milutina i cara Dušana, ali su to činili i ruski vladari, pećki patrijarsi, bugarski i grčki monasi koji su za čitav srpski narod uspjeli da očuvaju Hilandar.