Zabrana objavljivanja podataka lica pozitivnih na virus korona

Agencija za zaštitu ličnih podataka u BiH donijela je rješenje kojim se zabranjuje nadležnim organima na svim nivoima vlasti u BiH, uključujući entitetske i kantonalne štabove civilne zaštite, kao i drugim organima koji djeluju u vanrednoj situaciji u vezi sa pandemijom virusa korona, da objavljuju lične podatke o licima koja su pozitivna na novi virus, kao i osobama kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije.

„Nalaže se nadležnim organima da odmah uklone i blokiraju lične podatke o licima koja su pozitivna na virus korona, kao i licima koja poštuju određene mjere izolacije i samoizolacije, čiji podaci su javno objavljeni“, navodi se u rješenju.

U obrazloženju ovog rješenja navedeno je da je Agencija na osnovu saznanja da pojedini nadležni organi u BiH objavljuju lične podatke o licima pozitivnim na virus korona, kao i licima kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije zbog pandemije virusa korona, pokrenula postupak za utvrđivanje zakonitosti takve obrade ličnih podataka.

Agencija je primila upit građana u kojem se ističe da je Kantonalni štab civilne zaštite Livanjskog kantona objavio lične podatke lica kojima je izdata naredba o izolaciji i samoizolaciji, iako velika većina nije kršila naredbu. Kao dokaz dostavljen je primjerak objavljenog spiska sa ličnim podacima 238 lica, saopšteno je danas iz Agencije.

Prema sadržaju dostavljenih dokaza, Uprava za inspekcijske poslove Livanjskog kantona objavila je „Popis osoba u izolaciji na dan 21. mart 2020. godine“ u kojem su navedeni lični podaci svih lica kojima je naređena izolacija i samoizolacija.

Predmetni spisak sadrži lične podatke o imenu, prezimenu, godini rođenja, gradu/mjestu, zemlji iz koje je došlo lice, datumu početka izolacije, broju telefona.

Osim toga, neki drugi nadležni organi kao u Trebinju, Konjicu i Čeliću na isti ili sličan način su objavili spiskove lica pozitivnih na virus korona, kao i lica kojima je određena izolacija ili samoizolacija.

Agencija poručuje da je u sprovedenom postupku utvrdila da su nadležni organi koji djeluju u vanrednoj situaciji u vezi sa pandemijom virusa korona javno objavili lične podatke lica koja su pozitivna na novi virus, kao i lica kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije, a te osobe nisu prekršile izdate naredbe.

Zakon o zaštiti ličnih podataka predstavlja osnovnu legislativu koja neposredno određuje obradu ličnih podataka.

Osnovni cilj ovog zakona je da svim licima na teritoriji BiH, bez obzira na njihovo državljanstvo ili prebivalište, obezbijedi zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, a naročito pravo na privatnost i zaštitu podataka u pogledu obrade ličnih podataka koji se na njih odnose.

Prema Zakonu, lični podaci znače bilo koju informaciju koja se odnosi na fizičko lice koje je identifikovano ili se može utvrditi identitet lica, dok podaci koji otkrivaju zdravstveno stanje spadaju u „posebne kategorije ličnih podataka“.

Propisano je i da je kontrolor svaki javni organ, fizičko ili pravno lice, agencija ili drugi organ koji samostalno ili sa drugim vodi, obrađuje i utvrđuje svrhu i način obrade ličnih podataka na osnovu zakona ili propisa, dok obrada ličnih podataka podrazumijeva bilo koju radnju ili skup radnji koje se vrše nad podacima, bilo da je automatska ili ne, a posebno prikupljanje, unos, organizovanje, pohranjivanje, prerađivanje ili izmjenu, uzimanje, savjetovanje, korišćenje, otkrivanje prenosom, širenje ili na drugi način omogućavanje pristupa podacima, svrstavanje ili kombinovanje, blokiranje, brisanje ili uništavanje.

Agencija konstatuje da su nadležni organi na svim nivoima vlasti u BiH, uključujući entitetske i kantonalne štabove civilne zaštite i drugi organi koji djeluju u vanrednoj situaciji u vezi sa pandemijom virusa korona, kontrolori koji vrše obradu ličnih podataka lica koja su pozitivna na virus korona, te lica kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije.

Navedeno je i da podaci o zdravstvenom stanju građana spadaju u posebnu kategoriju ličnih podataka i kao takvi imaju i posebnu mjesto u Zakonu o zaštiti ličnih podataka.

Agencija dodaje da zaštita ličnih podataka ne sprečava nadležne organe da preduzimaju mjere i aktivnosti u borbi protiv pandemije virusa korona, međutim, na nadležnim organima je da i tom prilikom obezbijede zakonitu obradu ličnih podataka.

„Javno objavljivanje ličnih podataka lica koja su pozitivna na virus korona, te lica kojima su izdate naredbe o izolaciji i samoizolaciji, a koja ne krše izdate naredbe, ne može se opravdati javnim interesom. Naročito se ne može opravdati objavljivanje podataka na način kao što su to pojedini javni organi učinili“, navodi se u rješenju.

Agencija smatra da objavljivanje podataka o svim licima koja su pod mjerama može narušiti povjerenje u zdravstveni sistem.

Da bi se pacijent obratio ljekaru i sa njim podijelio informacije, koje se tiču njegovog zdravstvenog stanja, potrebno je da bude uvjeren da će te informacije ljekar čuvati kao profesionalnu tajnu i da neće biti upotrijebljeni ni u jednu drugu svrhu osim za liječenje, kažu u Agenciji.

Mogućnost da okolina u kojoj živi pacijent može doći do ovih informacija može lice odvratiti od toga da se obrati stručnom licu.

To nepovjerenje može imati za posljedicu, kada je riječ o prenosivim bolestima, do širenja bolesti na druga lica čime je bitno ugrožen i javni interes da se spriječi širenje bolesti.

Osim toga, objavljivanje ličnih podataka o licima koja poštuju izdate naredbe o izolaciji i samoizolaciji može dovesti do njihove stigmatizacije od šire društvene zajednice i u krajnjem slučaju do nasilja i ataka na život.

Imajući u vidu sve navedeno, Agencija je utvrdila da javno objavljivanje ličnih podataka lica koja su pozitivna na virus korona i lica kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije, a koja nisu prekršila izdate naredbe, nije u skladu sa principom pravičnosti i zakonitosti iz Zakona o zaštiti ličnih podataka u BiH, navodi se u rješenju koje potpisuje direktor Agencije Petar Kovačević.